در اين فصل سرد، آدم دلش مي خواهد در وان آبگرم دراز بکشد و فارغ از برف و سوز بيرون، در آب گرم خستگي را از تنش بيرون کند. چه بهتر که اين آب، معدني و مملو از املاح مفيد با خاصيت هاي درماني باشد. آن وقت با يک تير، چند نشان زده ايم. بهترين ايده براي داشتن همه امکانات با هم، چشمه هاي آبگرم هستند. در سراسر ايران، چشمه هاي آب گرم متعددي وجود دارند. به همين دليل، ما مشخصات و نشاني برخي از آنها را برايتان گردآوري کرده ايم تا در صورت تمايل به آن شهرها سفر و از اين چشمه ها استفاده کنيد.البته به غير از تفريح چشمه‌هاي آب گرم داراي خاصيت‌هاي درماني هم هستند که مي‌توانند به سلامت افراد بسيار کمک کنند. چرا که اين چشمه‌ها داراي ويژگي‌هايي مثل تحريک فعاليت‌هاي مختلف بدن، درمان بيماري تنفسي، روماتيسم، بيماري‌هاي پوستي، بيماري‌هاي زنان و تورم موضعي، تسکين اعصاب، تنظيم فشار خون، درمان دردهاي مفصلي و بهبود دردهاي کليه دارند.
از خواص طبيعي چشمه‌هاي آبگرم بيشتر بدانيم
چشمه‌هاي آب گرم تسکيني براي دردهاي عضلاني و بيماري‌هاي پوستي، با خاصيت ميکروب‌کشي است و اثر ضدقارچ دارد. جالب است بدانيد محققان اعلام کرده‌اند که کالريِ مصرفيِ يک ساعت استراحت در آب 40 درجه با نيم ساعت پياده‌روي برابر است! اين روش، گرمايش غيرفعال نام دارد که براي افرادي که قابليت تحرک آن ها پايين است، به کار برده ميشود. در اين روش، ميزان قند خون پايين مي‌آيد و به کاهش وزن نيز کمک ميکند. کاهش فشار خون يکي ديگر از مزاياي اين روش است و به جلوگيري از سکته و حملات قلبي کمک زيادي ميکند. اصولا خواص درماني چشمه‌هاي آب گرم و آب‌هاي معدني به عوامل گوناگوني مثل خواص فيزيکي، شيميايي، درجه حرارت و گازهاي مختلف راديواکتيويته بستگي دارد اما عمده خواص درماني چشمه‌ها در گرمايي است که از آنها به بدن مي‌رسد، چرا که سلول‌هاي بدن براي بهتر کار کردن به انرژي و گرما احتياج دارند و اين گرما باعث ميشود عضلات آرامش يابند. رسيدن گرما به رگ‌هاي بيمار، خون را در بدن او افزايش داده و اکسيژن بيشتري در دسترس سلول‌ها قرار مي‌دهد.
چشمه آب گرم چطور مکاني است
چشمه آب گرم مکاني است که به صورت مداوم آب گرم از زمين در جريان باشد. گرماي آب چشمه آب گرم برخلاف باور عموم به هاطر مواد مذاب داخل زمين نيست. گرماي آب چشمه از واکنش مواد معدني در زير زمين نشات مي گيرد. محل اين واکنش شايد حتي به عمق صد متري زمين نرسد. چشمه هاي اب گرم عموما در دسته مقاصد گردشگري قرار مي گيرند. اين چشمه ها بسيار در صنعت گردشگري سلامت داراي اهميت هستند. چشمه هاي آبگرم ايران متاسفانه خوب به مردممان معرفي نشده اند و بسياري نسبت به ويژگي هاي منحصر به فرد و دارويي اين چشمه ها بي خبر هستند. تعداد چشمه هاي آبگرم ايران بالغ بر صد عدد است. تنوع بالاي اين چشمه ها در کمتر کشوري يافت مي شود.
براي چشمه آب گرم تعاريف مختلفي ارائه شده است
- هر نوع چشمه‌اي که توسط انرژي زمين‌گرمايي گرم شود.
- هر چشمه‌اي که دماي آب آن از دماي محيط بالاتر باشد.
- چشمه‌اي که دماي آبش از دماي بدن (37/5 درجه) بالاتر باشد.
- چشمه‌اي طبيعي که دماي آن از دماي بدن بيشتر باشد.
- چشمه‌اي طبيعي که دماي آن از 21/1 درجه بيشتر باشد.
- بيرون زدن طبيعي آب زير زميني با دماي بالا.
- نوعي از چشمه که از آن آب گرم، با دمايي حداقل 6/5 درجه بيشتر از دماي هواي محيط، به سطح زمين مي‌آيد.
- نوعي از چشمه که از آن آب گرم، با دمايي حداقل 8/3 درجه بيشتر از دماي هواي محيط، به سطح زمين مي‌آيد.
از لحاظ منشأ دو نوع آب گرم تشخيص داده شده است
آبگرم هاي سطحي: که از روي زمين سرچشمه گرفته و نخست حرارت طبيعي دارند، اما پس از فرو رفتن در زمين و گذشتن از لايه‌هاي گوناگون آن و گرفتن گرماي آنها و حل برخي مواد کاني اين لايه‌ها در خود، از راههاي ديگري به سطح زمين باز مي‌گردند.
آبگرم هاي عمقي: که از روي زمين سرچشمه گرفته و نخست حرارت طبيعي دارند، اما پس از فرو رفتن در زمين و گذشتن از لايه‌هاي گوناگون آن و گرفتن گرماي آنها و حل برخي موادّ کاني اين لايه‌ها در خود، از راههاي ديگري به سطح زمين باز مي‌گردند.
کاهش درد
در آب درماني معمولا از آب گرم استفاده ميشود. گرماي آب موجب افزايش جريان خون در پوست و عضلات شده و تنش داخلي عضلات را کم ميکند. درد اندام ها به هر علتي باشد معمولا در گرما کمتر ميشود. بنابراين استفاده از آب گرم موجب کاهش دردهاي عضلاني، مفصلي و استخواني ميشود. البته اين تاثير گرما دائمي نبوده و معمولا بعد از مدتي که حرارت اندام مجددا به حالت اول برميگردد درد مجددا احساس ميشود. آب گرم را ميتوان بصورت دوش آب گرم، وان آب گرم و يا استخرهاي آب گرم در مجاورت اندام قرار داده و از گرماي آن استفاده کرد. استفاده از آب گرم براي کاهش دردهاي اندام سابقه قديمي دارد. از صدها يا شايد هزاران سال قبل آب گرم هاي معدني محلي براي مراجعه بيماران براي کاهش دردهايشان بوده است. از آب گرم ميتوان براي کاهش دردهاي اندام در بسياري از بيماري ها مانند آرتروز و انواع روماتيسم ها استفاده کرد. چشمه‌هاي آبگرم در سراسر ايران و به ويژه در دامنه کوه‌هاي البرز و زاگرس پراکنده‌اند و بسياري از آباديها به علت داشتن اين‌گونه چشمه‌ها، شهرت و اهميت يافته و آبگرم نام گرفته‌اند.
چشمه هاي آب گرم سرعين اردبيل
آبگرم سرعين يکي از مهم ترين و شناخته شده ترين آب گرم هاي ايران است. چشمه هاي آبگرم سرعين با دما، خاصيت و ويژگي هاي درماني خاصي از دل زمين مي جوشند و هر سال در فصل تابستان گردشگران بسياري را از ايران و خارج از ايران به سوي خود جلب مي کنند. اهميت اين چشمه به قدري است که حتي ميتوان گفت از مهمترين دلايلي که باعث پيشرفت صنعت گردشگري، افزايش ويژگي‌هاي بهترين هتل‌هاي اردبيل و بالا رفتن کيفيت رستوران‌هايش شده، وجود چشمه هاي آبگرم سرعين است که شهرت جهاني دارند. چشمه هاي آبگرم و طبيعت بکر «کوه‌هاي سبلان»، از جاهاي گردشگري و ديدني سرعين‌اند که هرسال توريست‌هاي بسياري را جذب مي‌کنند. وجود همين چشمه‌هاي ارزشمند، علت نام‌گذاري سرعين شده‌اند؛ سرعين در لغت به‌معني سرچشمه است. خاصيت درماني مواد معدني اين چشمه‌ها، سرعين را به مرکز توريست-درماني اردبيل تبديل کرده است.
آشنايي با چشمه هاي آب گرم دهلران در ايلام
شهرستان دهلران در استان ايلام در مناطق غربي ايران واقع شده است و به دليل وجود چشمه هاي آب گرم طبيعي به جاذبه گردشگري تبديل شده است. چشمه هاي آبگرم با خواص درماني و گوگردي در فاصله 3 کيلومتري از شهر دهلران در دامنه کوه سياه کوه و نزديک به غارخفاش قراردارد. اين چشمه آبگرم با دماي حدود 50 درجه سانتيگراد داراي چشمه هاي بهداشتي آبگرم و استخرهاي لجن درماني بوده که از اهميت درماني خاصي برخورداراست.
آب گرم شهر کهنه
يکي از چمشه هاي آب گرم ايران در شهر قوچان که يکي شهر هاي استان خراسان رضوي است قرار دارد که در 148 کيلومتري شمال غرب مشهد نيز قرار گرفته است. قدمت اين شهر به 250 سال قبل از ميلاد مسيح باز مي گردد و از صدر اسلام تا اوايل تسلط قوم مغول اين شهر نام هاي مختلفي نظير آساآک، آشاک، آرسکا، استوا، خوجان و خبوشان نيز داشته باشد. سلسله اشکالي اولين حکومتش را در شهر قوچان برپا کرد. چشمه سار هاي جاري معروف به آبگرم شهر کهنه در 18 کيلومتري بخش غربي قوچان و به فاصله 6 کيلومتري آرامگاه امام زاده سلطان ابراهيم (ع) قرار دارد. اين چشمه خود يکي از مهمترين دلايلي است که باعث جذب گردشگري به اين شهرستان مي شود. آدرس: قوچان، 18کيلومتري بخش غربي قوچان
چشمه‌هاي جوشان در آذربايجان غربي
آذربايجان غربي با داشتن46 چشمه آبگرم و معدني، رتبه نخست کشور را در اين زمينه دارد و همين موضوع باعث شده گردشگران زيادي به اين استان سفر کنند. برخي از چشمه‌هاي آبگرم معدني آذربايجان غربي در مجاورت آثار ارزشمند تاريخي قرار دارند که به ظرفيت گردشگري آن ها افزوده است. چشمه‌هاي آبگرم «محال باراندوز»، «ايستي سو» و «زنبيل» در اروميه، آبگرم «احمدآباد» واقع در حاشيه اثر جهاني تخت سليمان تکاب، آب معدني «زندان سليمان» در مياندوآب، چشمه «صدقيان» در سلماس، چشمه «قره شعبان» در خوي، آبگرم «باش کندي» در ماکو، آبگرم «گراو» در مهاباد، آبگرم روستاي «زاويه سفلي» و... از جمله چشمه‌هاي جوشان اين استان است.
آب گرم فلکده
فلکده از ديگر چشمه‌هاي آب گرم ايران است که در دل جنگل‌هاي دو هزار تنکابن قرار گرفته است و سبب شده منطقه فلکده در بين گردشگران مشهور بشود، اما به دليل اين که اين منطقه دسترسي راحتي ندارد و به اصطلاح پرت است افراد کمي به آن دسترسي دارند و همين خود دليلي است که از بکر بودن آن مطمئن باشيد. اين آب گرم از نظر توپوگرافي داراي پستي و بلندي‌ها يي مي‌باشد که زيبايي و تنوع خاصي را به آن مي‌بخشد. از مزيت‌هاي آب گرم فلکده اين است که در آب آن گوگرد وجود ندارد. منطقه فلکده داراي آب و هواي خنک و کوهپايه ايي مي‌باشد که در فصول گرم سال بسيار مطبوع است.
چشمه آبگرم ايستي بلاغ
چشمه ايستي بلاغ يا (چشمه گرم ) همانطور که از اسمش پيداست، آب گرم، با خواص درماني و املاح معدني داره. اين چشمه در4 کيلومتري شرق مراغه و 400 متري غرب روستاي تازکند سفلي قرار گرفته . اين چشمه در اطراف خود انشعاباتي داره که هر کدامشان مستقل هستن. آب اين چشمه، درمان بيشتر بيماري هاي پوستي، از جمله حساسيت هاي مخملي و... بيماري هاي رماتيسم، زانو درد، همچنين آرام بخش بسياري ار بيماري هاي رواني و افسردگي محسوب مي شه.
چشمه آبگرم ايوب پيامبر
چشمه آبگرم ايوب پيامبر در شمال روستاي حاجي عبدالوهاب معروف به ايوب از توابع دهستان گيفان در فاصله 95 کيلومتري شمال بجنورد قرار دارد. اين چشمه آبگرم در روي تپه‌اي به ارتفاع 300 متر از سطح دره گيفان واقع شده و به دليل خواص درماني، مورد توجه گردشگران بسياري از گوشه و کنار کشور مي‌باشد. اين چشمه به شکل يک استخر (حوض) مي‌باشد که به جهت جلوگيري از بروز حوادث و سقوط انسان و احشام به داخل آن، حصارکشي شده است. در فاصله 5 متري اين چشمه، چشمه آب سرد قابل شرب قرار دارد که آب آن از گوشه ضلع شمالي وارد استخر ميشود و سردي آن در اين قسمت به خوبي احساس ميشود. آب اين چشمه و ساير چشمه‌هاي اين روستا گوگردي بوده و براي درمان و تسکين امراض پوستي مناسب مي‌باشند.