روزه مسافر چگونه است | شرايط و احکام نماز و روزه مسافر چيست
در فرهنگ اسلامي، روزه وسيلهاي براي تقرب به خداوند، به دست آوردن مراتب بالاترِ تقوا، پالايش بدن براي درک امور معنوي يا کفّارهي بعضي از گناهان، تقويت اراده و نيز ايجاد حسّ شفقت نسبت به نيازمندان به شمار ميرود. در اين مقاله با برخي از احکام روزه در سفر آشنا ميشويم.
آية الله مصباح يزدي در اين زمينه مي نويسد:
«رکن مهم همه عبادات، نيت و قصد قربت است و اين رکن، مخصوص به نماز نيست؛ بلکه هر عمل عبادي، بايد «قربة الي الله» انجام شود و داعي بر انجام آن اطاعت خدا باشد؛ چون پرستش با دل انسان بستگي دارد و به عبارت ديگر، عبادت از افعال و عناوين قصدي است. چنان که هر گونه خم شدني علامت تعظيم نيست؛ زيرا ممکن است به قصد مسخره کردن باشد، عبادت هم صرف حرکات و سکنات يا اذکار و اوراد نيست؛ بلکه بايد به خاطر اطاعت امر خدا باشد؛ پس نمازي که براي تمرين و ياد گرفتن خوانده مي شود، يا براي ريا و خودنمايي يا از روي نفاق و ترس از مسلمانان يا جلب توجه ايشان، عبادت حقيقي نيست ...»
شَهْرُ رَمَضانَ الَّذي أُنْزِلَ فيهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ بَيِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَ الْفُرْقانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَ مَنْ کانَ مَريضاً أَوْ عَلى سَفَرٍ فَعِدَّهٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُريدُ اللَّهُ بِکُمُ الْيُسْرَ وَ لا يُريدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَ لِتُکْمِلُوا الْعِدَّهَ وَ لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلى ما هَداکُمْ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ .اين است ماه رمضان که قرآن در آن نازل شده، قرآني که سراسرش هدايتگر مردم است و داراي دلايل روشني از هدايت است و مايهي جدايي حق از باطل است. پس کسي که در اين ماه در وطنش حاضر باشد بايد آن را روزه بدارد و آنکه بيمار يا در سفر است، تعدادي از روزهاي غير ماه رمضان را به تعداد روزههاي قضا شده روزه بدارد. خدا آساني و راحت شما را ميخواهد نه مشقت شما را و قضاي روزه براي اين است که شما روزههايي را که به خاطر عذر شرعي افطار کردهايد کامل کنيد و خدا را بر اينکه شما را هدايت فرموده بزرگ شماريد و نيز براي اين که سپاسگزاري کنيد.
به گزارش خبرنگار مهر، گروه دين و انديشه خبرگزاري مهر برخي از پرتعدادترين سؤالاتي که توسط مردم از مرکز ملي پاسخگويي به سؤالات ديني پرسيده مي شود را براي آگاهي مخاطبان ارائه مي کند.
سؤال: اساتيد و دانشجويان در صورتي که بيش از 10 روز با قصد اقامت در محل درس و تدريس مي مانند، حکم نماز و روزه شان چگونه است پاسخ: همه مراجع:
براى اين گونه افراد، نماز تمام و روزه صحيح است. لازم به ذکر است که کساني که مطابق نظر مرجع تقليدشان کثير السفر هستند يا محل درس و تدريس در حکم وطن شان است بدون قصد ده روز هم نماز و روزه شان تمام است.
مسائل روزه در سفر
مسائل مهمى كه مربوط به روزه مسافر است غير از آنچه در مسائل قبل گذشت، بدين قرار است:
1 -مسافرى كه بايد نمازش را شكسته بخواند، چنانچه قبل از ظهر از شهر خارج شده باشد، بعد از حد ترخص بايد روزهاش را نيز افطار نمايد و بعد از ماه مبارك و اتمام سفر آن را قضا كند. اما اگر مسافرى در ماه مبارك رمضان، بعدازظهر سفرش را آغاز نمايد، ديگر نمىتواند افطار كند، بلكه بايد آن روز را همچنان روزه باشد، زيرا اين رخصت و مجوز مخصوص كسانى است كه قبل از زوال ظهر از موطن خود خارج مىشوند. از اين رو كسانى كه بعدازظهر از شهر خارج مىشوند، چنانچه قبل از غروب افطار نمايند، علاوه بر قضاى آن، بايد كفاره آن را نيز بپردازند.
مسافري که بعد ظهر از وطن حرکت کند که روزه آن روزش صحيح است ولي روزهاي بعد بستگي دارد که تصميم ماندن ده روز را در يک مکان دارد يا نه.
کسي که نذر کند در سفر روزه مستحبي بگيرد ؛ اين شخص موظف است به نذر خود عمل نموده و روزه مستحبي را در سفر بجا آورد . البته نذر مزبور مختص است به روزه مستحبي و شامل روزه واجب نمي گردد.
مسافري که تصميم گرفته ده روز در مکاني بماند ولي پس از خواندن يک نماز چهار رکعتي از تصميم خود منصرف شود . شخص مذکور تا وقتي در آن مکان هست بايد نماز هاي را کامل و روزه ها را بگيرد.
حکم روزه و نماز دانشجويي چيست
نماز، شکسته است و روزه، صحيح نيست.
آيات عظام بهجت، صافي، فاضل و نوري: استادان و دانشجويان، اگر در کمتر از ده روز، حداقل يک بار، بين وطن و دانشگاه رفت و آمد داشته باشند و اين وضعيت تا مدتي (حداقل چهار ماه)، ادامه داشته باشد - به طوري که نزد عرف، «سفر» کار آنان شمرده شود - نماز ايشان در محل تحصيل و بين راه، تمام و روزه، صحيح است.
تبصره 1: تمامي دانشجويان و استادان مذکور، هرگاه در طول مدت تحصيل بيش از ده روز در وطن خود بمانند و يا اولين مسافرت، شروع سال تحصيلي آنان باشد، بايد نماز را در محل درس، شکسته بخوانند و روزه نگيرند؛ اما پس از يک رفت و برگشت ميان وطن و محل تحصيل، نماز را کامل بخوانند و روزه را بگيرند.
روزه در سفر (ماموريت کاري)
اگر به دليل شرايط کاري حداقل 3 روز در هفته از محل سکونت خود خارج مي شويد و اين برنامه حداقل 6 ماه ادامه دارد نماز و روزه شما در همه جا تمام است.
روزه در شهر زادگاه
اگر شهري که به آن سفر کرده ايد زادگاه شما نباشد يا اينکه زادگاه شما باشد ولي از زندگي در آنجا اعراض (رويگرداني) کرده باشيد نماز شما شکسته و روزه صحيح نيست ولي اگر زادگاه شما باشد و اعراض نکرده باشيد و احتمال مي دهيد در آينده برگرديد و آنجا دوباره زندگي کنيد نمازتان هر وقت به آن شهر برويد تمام است و روزه نيز صحيح است.
مسافت شرعي چند کيلومتر است
«مسافت شرعي»، هشت فرسخ است که نظر مراجع معظم تقليد در تبديل آن به کيلومتر، قدري با هم متفاوت است. برخي آن را حدود 45 کيلومتر و برخي ديگر در حدود 43 کيلومتر و عدهاي آن را در حدود 40 کيلومتر مي دانند. کسي که مسافر است و در راه بازگشت به وطن خويش است؛ اگر کاري که روزه را باطل مي کند از او سر نزده باشد و تا قبل از آنکه اذان ظهر بگويند به حد ترخص برسد لازم است همانجا نيت روزه کرده و روزه آن روز را بگيرد. ضمن آنکه نمازش هم به محض ورود به محدوده ترخص، کامل خواهد شد
نقطه آغاز اين مسافت آخرين نقطه شهر يا روستايي است که فرد در آنجا زندگي مي کند و قصد خروج از آنجا را دارد. نقطه پاياني آن هم محل توقف يا ابتداي شهر و روستايي است که فرد قصد مسافرت به آن را دارد؛ اگر اين فاصله، حداقل چهار فرسخ شد(رفت و برگشت آن مي شود هشت فرسخ) مسافت شرعي محقق شده است